Wat zou er eerst zijn? De schaarste of de overheidsbemoeienis? Wat of wie besluit dat er een beweging ontstaat, waardoor wij met onze huidige mogelijkheden weer teruggrijpen op het gedachtegoed van vroeger? In de ontwikkeling van nieuwe meubelen komen altijd vertalingen van eerder uitgewerkte designs. Maar hoe komen wij nu toch met velen tegelijk qua manier van wonen en interieur terecht in bijvoorbeeld de jaren vlak na de Tweede Wereldoorlog? Wat is goed wonen?
Wonen: Terug naar de Fifties
Zijn het bepaalde maatschappelijke stromingen die ontwerpers inspireren voor goed wonen? De krapte op de huidige woningmarkt en de oplossingen op het gebied van hergebruik van grondstoffen om te zorgen dat de bronnen niet opdrogen? De multifunctionele mogelijkheden van bepaalde gebruiksvoorwerpen in het heden? Deze opvallende bewegingen, zorgen die ervoor dat de Mid-century periode inspireert?
Goed wonen: zo praktisch mogelijk
Na de oorlog was er dringend behoefte aan woonruimtes en door middel van hulp uit Amerika, “de Marshallhulp”, kon de overheid onze beschadigde economie weer snel op gang helpen. Er werd namelijk druk gebouwd: kleine appartementen die zo praktisch mogelijk moesten worden ingericht. De overheid richtte een stichting op genaamd “Goed Wonen”.
Goed Wonen na de oorlog werd volgens de overheid ingevuld met de doelstelling: het Nederlands interieur te bevrijden van wansmaak. In “de Verfdoos” in Amsterdam (zie foto) was door de stichting een modelwoning op basis van die doelstelling ingericht.
Meer tijd voor het gezin
Modern met lichte meubelen en een strakke indeling zouden de woningen en flats ten dienste maken voor de bewoners. Bovendien zouden de bewoners op deze manier het beste uit zichzelf kunnen halen. Zij werden namelijk een beter mens. De gebruikte materialen waren gebruiksvriendelijk, zodat de huisvrouw meer tijd aan haar gezin kon besteden. Heel veel gebruiksvoorwerpen hadden verschillende functies in het wonen. Volgens de stichting leverden de firma’s Gispen, Pastoe en Auping de ‘verantwoorde meubels’, om de doelstelling te halen.
Comeback in een nieuw jasje
Helaas waren deze merken voor het gros van de Nederlanders te kostbaar, waardoor men andere keuzes maakte. Populaire modellen van die tijd (zie de foto’s) waren meubels, zoals bijvoorbeeld De Pinguïn van Gispen. Deze fauteuil bestaat uit slechts twee losse basiselementen die met een gevorkt einde in elkaar klikken. Zwaartekracht op zijn best! De Pinguïn is zelfs weer in gelimiteerde oplage en met een uniek oplagenummer te koop.
Als je heel goed kijkt, zie je details van deze modellen in onze huidige collecties weer een comeback maken.
Het lijkt qua vormgeving ook heel erg op Scandinavisch design. Wellicht kijken zij ook naar onze ontwerpen vanuit de jaren 50. De ontwerpen uit deze jaren waren ook weer geïnspireerd door onder andere de Finse ontwerper Alvar Aalto.
De firma Pastoe stond bekend om zijn innovatieve productiemethoden van gebogen multiplex, die zij toepaste op de geometrische kasten. De consument kon de kasten zelf schakelen tot een kast in elk gewenst materiaal. Het Amerikaanse duo Ray & Charles Eames werkte ook als een inspiratiebron voor Pastoe.
Zo zie je maar dat alles een bepaalde cyclus doormaakt. Je komt altijd weer iets bekends tegen. Maar toch net weer in een iets ander en moderner jasje. Goed wonen door de jaren heen!
Bronnen
Tekst: Conny Gruijters, styliste en inkoopster
Beeldmateriaal: Architectuur, Gilsing Wonen, Cilo, Bodilson, Bert Plantagie